1 mei 2025

In het land van het WK-wielrennen staat zelfs vrijwilligerswerk onder staatscontrole Een keer per maand verandert de dichtbevolkte agglomeratie Kigali in een spookstad. Bijna 2 miljoen inwoners maar vrijwel niemand op straat. Iedere burger wordt met een schoffel of pikhouweel naar het dichtsbijzijnde plantsoen gestuurd om “Umuganda” te verrichten: gemeenschapsdienst.

Iedereen levert vrije tijd in voor een bijdrage aan de gemeenschap, het collectief: van opruimen van afval tot het wieden van onkruid. Iedereen prijst het positieve karakter van deze gemeenschapsdienst, ook de hulporganisaties voor ontwikkelingswerk. Tijdens het wielrennen in september zal er ongetwijfeld veel media-aandacht naar uitgaan. De vrouwenrace start onmiddellijk na deze gemeenschapsdienst. In hoeverre deze verplichting vrijwilligerswerk kan worden genoemd, is maar de vraag. Wanneer de ochtend ten einde loopt en de hardwerkende Rwandezen neerzijgen op de heuvel, neemt de burgemeester van een district de microfoon zodat iedereen hem luid en duidelijk kan verstaan. Umuganda blijft voor de autoriteiten van groot belang, omdat de samenkomst maandelijks de enige mogelijkheid geeft om alle inwoners van het land toe te spreken en te instrueren. De controledrift van president Paul Kagame is grenzeloos.

In Rwanda geldt het credo ‘bewonder Paul Kagame of zwijg’. En dat is exact wat daarna op de heuvel gebeurt. Dat geldt niet voor Victoire Ingabire. Ze kwam een paar jaar geleden uit de gevangenis, maar wordt geen dagdeel alleen gelaten. Als tegenstander van Kagame wordt ze continu geschaduwd door de inlichtingendiensten. Steun krijgt ze amper. Niemand durft. Zes van haar naaste politieke medewerkers zijn de afgelopen jaren vermoord of vermist geraakt. Zelf kan ze praten omdat ze toch al alles verloren heeft, zegt ze. Het contact gaat via de telefoon. “We zijn geen democratie, waardoor niemand vragen kan stellen en er geen transparantie is.” De repressie in Rwanda wordt de laatste jaren volgens haar bovendien eerder groter dan kleiner.

Voor David Lappartient, de president van de wereldwielerbond UCI, is deze onderdrukking van de bevolking en omgang met politieke oppositie geen kwestie. Hij zag voor de toewijzing van het WK- wielrennen aan het land geen aanleiding om in gesprek te gaan met Human Rights Watch, Amnesty International of de Verenigde Naties. De organisaties publiceerden rapporten die overliepen van informatie over verdwijningen en mishandelingen van critici van het beleid van Kagame. Het WK-wielrennen gaat Kagames positie waarschijnlijk alleen maar verder versterken”, zegt Ingabire. ”Ten koste van de burgers, die hij nog meer zal controleren rond het evenement.” Apollo Asiimwe, een onafhankelijk journalist, vreest eveneens voor de gevolgen van het WK. Kagame verstaat als geen ander de kunst van het verblinden van zijn gasten, zegt hij. “Het WK gaan veel slechte zaken in ons land verbergen.”

Op de wereldwijde geluksindex van de VN scoort Rwanda altijd laag. Toch zal een Rwandees in bijzijn van een buitenlander altijd lachen, uiteenzetten hoe goed hij het heeft, zijn bewondering voor Kagame uitspreken en nooit klagen. Wie dat niet doet, kan gearresteerd worden. Rwandezen hebben aangeleerd zich te presenteren aan buitenlanders. Zij geven het antwoord dat iemand tevreden stemt. Elke taxichauffeur, elke hotelmedewerker zal zeggen dat hij houdt van Kagame. Niet omdat hij dat echt doet, maar omdat hij wel moet. Zo zullen alle Rwandezen in september voor de bühne de wereldkampioenschappen wielrennen en Umuganda omarmen. Of ze dat echt doen? Wie het weet, mag het zeggen.

Bron: Thomas Sijtsma Dagblad Trouw – 9 april 2025

17 maart 2025 

Als een fiets van levensbelang is 

Binnen de grenzen van Rwanda lijkt het vredig, vlak daarbuiten worden burgers gedood. Maar de Rwandese renners trainen gewoon door.  

De directeur van het trainingscomplex gelooft niet dat Rwanda iets te maken heeft met de gruwelijkheden die vlak over de grens plaatsvinden. Hij herhaalt de woorden van de president van Rwanda: “als er een land wordt aangevallen, dan is dat Rwanda en niet Congo”. 

Zouden de renners iets weten van het geweld in buurland Congo? Niemand die daar een antwoord op geeft, het is altijd veiliger om te zwijgen. Voor de renners is de fiets van levensbelang. Velen begonnen met een oud en gammel exemplaar waarop zij mensen vervoerden of spullen. Aan een carrière als wielrenner dachten ze niet.

De renners werden bijna allemaal geselecteerd bij regio-wedstrijden waar honderden jongens proberen uit de armoede te ontsnappen. Vanuit de begeleiding is er weinig aandacht voor voeding en herstel, het geld daarvoor ontbreekt. Daardoor houden de renners het niet lang vol, na een explosieve start verdwijnt de kracht uit hun spieren.

Helaas steekt de Rwandese Bond voor Wielrenners meer energie in positieve beeldvorming rond het WK dan in de sporters zelf. De kans dat een Rwandese renner tijdens het WK als winnaar finisht, is nihil. 

Terwijl Europa met hydraulische remmen rijdt, hebben ze in Rwanda nog oude remblokken. Elektrisch schakelen? Niets daarvan. Er is een tekort aan kettingen, kabels, versnellingen, en wat je maar kan bedenken. Toch blijven de renners hopen dat  zij zullen winnen. 

Bron: Trouw 22 februari 2025 

6 maart 2025

In Dagblad Trouw verschijnt sinds begin februari een serie reportages over de situatie in Oost-Congo en het WK-wielrennen 2025 dat in september moet plaatsvinden in Rwanda.

Terwijl Rwanda verantwoordelijk is voor duizenden doden in buurland Congo, bereiden de renners van het nationale team zich voor op het WK in eigen land.De renners zien zelf geen oorlog, hun blik is gericht op het asfalt voor hen. Daarom vallen ook de lijken hen niet op die langs de weg liggen. Ze blijven gewoon doortrainen, ondanks de chaos die heerst op nog geen 10 kilometer afstand. De Afrikaanse renners zien geen gevaar, voor hen bestaat geen oorlog. Rwanda heeft hier niets mee te maken, zeggen ze, we zijn hier veilig.

Bron: Dagblad Trouw, 22.02.2025

20 februari 2025

Voor de Rwandese wielrenners lijkt het geweld geen beletsel voor het WK. Zij trainen in groepsverband en passeren groene bergen en vulkanen als markering van het grensgebied met Congo. De geplande route voor hun training hebben ze niet gewijzigd, ondanks het geweld op 10 kilometer afstand. In Rwanda is geen gevaar, zegt men. Niemand twijfelt er aan dat de voorzitter van het UCI alles in het werk zal stellen om het WK in Rwanda te laten doorgaan.

Bron: Dagblad Trouw – 08.02.2025

20 februari 2025

Na de Tour de Rwanda gaat de Internationale Wielerunie opnieuw bekijken of het WK in Rwanda in september kan doorgaan. Dat schrijven DirectVelo en RadsportNews. 

De recente ontwikkelingen in en rond Rwanda hebben ervoor gezorgd dat het WK onder druk staat. Maar, benadrukt het UCI, wij zijn op dit moment niet van plan om het WK te verplaatsen. Het conflict dat zich afspeelt in het grensgebied met de Democratische Republiek Congo heeft geen invloed op de veiligheid in Rwanda: dat is op dit moment volledig veilig voor business en toerisme. 

Voor Mathieu van der Poel is het duidelijk. Hij kiest voor de wereldkampioenschappen Mountainbike. Het WK op de weg – in Rwanda – heeft hij nooit overwogen, daarover is Van der Poel duidelijk.

Bron: wielerflits – 12.02.2025 

1 februari 2025

Een monsterlijk zwaar parcours voor een WK-wielrennen

De route voor het wereldkampioenschap Wielrennen 2025 in Rwanda is misschien wel een te grote uitdaging voor de renners: 5500 hoogtemeters op 1500 meter hoogte is zwaar, heel zwaar.

Dit is de reden dat er niet veel grote namen zullen verschijnen aan de start. Veel renners hebben al aangegeven grote twijfels te hebben door het zware parcours. Maar dit is niet het enige probleem. Jonge renners uit Nederland, België en Frankrijk zullen niet naar het WK worden gestuurd en hierbij speelt ook geld een rol. De kosten zijn enorm en niet iedereen kan er op rekenen gesponsord te worden.

Biniam Girmay, de Afrikaanse wielerster heeft nog grote vraagtekens of hij wel gaat rijden: te hoog, te zwaar. Meerdere grote namen geven aan te twijfelen.Het WK-wielrennen 2025 in Rwanda, als een sprookje aangekondigd, lijkt een nachtmerrie te worden.

Daarnaast is in Oost-Congo het rebellenleger M23 bezig met een opmars naar de stad Goma, vermoedelijk is de stad al geheel in handen van de rebellen.

Johan Swinnen, oud-ambassadeur in Rwanda en Congo, vraagt zich af of dit wel een geschikt moment is om een WK-wielrennen, dat in september moet plaatsvinden, te organiseren in Rwanda.

Het bloedige conflict in Oost-Congo is niet nieuw. Waarom dan toch een WK-wielrennen of een Formule-1 race organiseren in Rwanda? Het lijkt op dit moment totaal ongepast om een groot sportfeest in Rwanda te gaan vieren.

Bekijk ook de pagina Projecten waar er afleveringen staan over de protestactie tegen het WK Wielrennen in Rwanda genaamd: De sportwereld op z’n kop!