Voorwoord

Op 21 januari 2023 berichtte dagblad Trouw dat de Rwandese journalist John Ntwali om het leven was gekomen in Kigali, Rwanda.

John Ntwali ging enige dagen daarvoor vanuit huis naar zijn werk, waar hij nooit is aangekomen. De woordvoerder van de politie meldde dat hij was overleden naar aanleiding van een ongeval.

Human Rights Watch plaatste vraagtekens bij zijn overlijden. Ntwali was één van de laatste journalisten die nog kritisch durfde te schrijven over het regiem van Rwanda. Hij werd het afgelopen jaar meerdere malen gearresteerd.

John Ntwali staat inmiddels op een lange lijst met namen van personen die de dood hebben gevonden nadat zij zich kritisch durfden uit te spreken over de mensenrechten in Rwanda. Hij zal waarschijnlijk niet de laatste zijn.

Ondanks het feit dat de ogen van wereldleiders langzaam open gaan over de zorgelijke situatie in Rwanda, gaan wij in 2023 onverminderd door met onze demonstraties en acties. In Nederland moet immers nog veel  gebeuren om ook hier de ogen te openen van politici en bestuurders.

maart 2023,
Frans Zwanenburg, voorzitter FFDR

Doelstelling

De stichting FFDR (Foundation for Freedom and Democracy in Rwanda) is in 2009 opgericht. Zij heeft tot doel samen te werken met en steun te verlenen aan personen en organisaties die:
· vrijheid, verdraagzaamheid en gerechtigheid in Rwanda bevorderen,
· de sociale en economische stabiliteit van Rwanda bevorderen,
· de Rwandese bevolking informeren over staatsinrichting, politiek, burgerrechten en -plichten,
· open, transparante en democratische verkiezingen in Rwanda mogelijk maken.

De stichting werft daarvoor fondsen in Nederland en daarbuiten.
De stichting beoogt niet het maken van winst.
Het bestuur heeft zich tot taak gesteld om financiële middelen te verwerven voor proces- en publiciteitskosten. Zij zet zich in om de situatie van Victoire Ingabire zo breed mogelijk onder de aandacht te brengen en zal zich beperken tot de humanitaire kant van de zaak van Victoire.

Bestuur
Frans Zwanenburg is voorzitter van de FFDR: verslaggeving en correspondentie worden waargenomen door Marianne Vink; Régine Uwineza is naast penningmeester ook postadres, Noreen Zwanenburg en Clément H. ondersteunen het bestuur op het gebied van de Sociale Media.

Ontwikkelingen rond Victoire
De jongste zoon van Victoire heeft meerdere nummers uitgebracht over zijn persoonlijke situatie. In maart wordt hij uitgenodigd om op te treden tijdens de jaarlijkse bijeenkomst voor de uitreiking van de Victoire Ingabire Prijs voor vrede en democratie 2022 in Brussel.
Victoire krijgt van de autoriteiten geen reactie als zij een visum aanvraagt om het huwelijk van haar oudste zoon bij te wonen. Victoire voelt zich vaak alleen, zij heeft het er moeilijk mee dat mensen uit haar omgeving worden opgepakt.
Om toch het gevoel van familie te hebben, nodigt ze tijdens de feestdagen een groep weeskinderen uit. Ze kookt voor ze en maakt er een gezellige dag van.
In juni ontvangt zij bezoek van diverse delegaties die in Rwanda zijn voor de Commonwealth-bijeenkomst, waaronder de Engelse delegatie. Ook krijgt ze bezoek uit Nederland van o.a. de woordvoerder Buitenlandse Zaken en de voorzitter van de Vaste Kamercommissie EZK. Victoire heeft regelmatig contact met de Nederlandse ambassade.
De groep van 9 mensen die in september 2021 is opgepakt, zit nog steeds vast zonder gegronde redenen. Zij worden feitelijk verdacht van terrorisme. Amnesty International en Human Rights Watch schrijven een kritisch stuk over de mensenrechten in Rwanda.
Victoire en de internationale pers vragen aandacht voor het uitzetten van vluchtelingen/asielzoekers naar Rwanda, in navolging van Australië.

Activiteiten
Rechtszaak Thérèse Dusabe, moeder van Victoire:.
Op 7 mei kan Thérèse bij de IND een ID-kaart halen met een geldigheid van 1 jaar. Het Europese Hof constateert dat het innemen van het paspoort van Thérèse onrechtmatig is. De Nederlandse Staat moet vóór 16 januari 2023 het paspoort teruggeven, inclusief een schadevergoeding betalen. (Bij negatief advies moet het Ministerie van Buitenlandse Zaken binnen 3 maanden met een toelichting komen op hun beslissing).
Gabriel Niyitegeka, zwager van Victoire:
Gabriël krijgt in 2021 geen enkele bericht van de IND in zijn 1F-procedure.

Pierre Karangwa:
Pierre wordt beschuldigd van deelname aan de genocide. Hij zit sinds de zomer in voorarrest. Het OM eist ‘uitzetten’, maar de Rechtbank in Den Haag doet op 9 november uitspraak dat de uitlevering van Pierre ontoelaatbaar is. De Rechtbank is van mening dat er duidelijke twijfels bestaan over de rechterlijke onafhankelijkheid in Rwanda. Wij zijn blij met de uitspraak maar teleurgesteld dat het OM in Hoger Beroep is gegaan bij het Gerechtshof. Medio oktober wordt in dagblad Trouw aandacht besteed aan zijn situatie.

Hoorzitting Tweede Kamer op 9 juni over de 1F-procedure:
Wij wonen de zitting bij waarin o.a. medewerkers van de IND worden gehoord. Zij spreken over een ‘zorgvuldige’ procedure. Bij lastige vragen verwijzen zij stelselmatig naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat levert immers de ambtsberichten op basis waarvan mensen hun Nederlands Staatsburgerschap moeten inleveren en vervolgens kunnen worden uitgezet naar Rwanda. Opvallend is de formele houding van de medewerkers van de IND, de emotionele verhalen van betrokkenen en de kritische opmerkingen van deskundigen. Zij noemen de 1F-procedure onrechtmatig en twijfelen aan de betrouwbaarheid van ‘de ambtsberichten uit Rwanda’.

Raad van State:
Wij vragen bij de bestuursrechter van de Raad van State aandacht voor de 1F-procedure. De Raad wil echter niet met ons in gesprek gaan.

Zembla:
Op het Prinses Irenepad is er uitgebreid contact met medewerkers van Zembla, zowel voorafgaand aan de reportages als na de hoorzitting op 9 juni.
WK Wielrennen 2025:
Er is contact met de persvoorlichter van de Ned. Wieler Unie over het WK-Wielrennen 2025 dat in Rwanda zal plaatsvinden.

Crèche Intango:
Via het Informatiebulletin vragen wij donaties voor de crèche en informeren wij de belangstellenden.
Er komen inmiddels ruim 100 kinderen naar de crèche. Ook in Rwanda is het leven veel duurder geworden.
Van het geld worden o.a. stoelen gekocht, boeken en melk voor de kinderen, vaak het enige voedsel dat zij krijgen.
Wij maken ons zorgen om de lokatie van de twee crèches omdat die vlakbij de grens liggen met Congo. Het is onrustig in het gebied en er zijn veel militairen vanwege de ongeregeldheden in Oost Congo. De vrouwen kunnen niet naar hun werk in Congo met alle gevolgen van dien.

Eindejaarsactie:
Dit jaar kunnen we weer kaarsen uitdelen: aan de vrijwilligers, aan de kerken die betrokken zijn en dit keer ook aan onze donateurs.

Victoire Ingabire Umuhoza Prijs 2022:
Op 19 maart jl. wordt onder grote belangstelling in Brussel voor de 11e keer de Victoire Ingabire Umuhoza Prijs voor Democratie en Vrede uitgereikt. De “Réseau International des Femmes pour la Démocratie et la Paix (RIFDP)” heeft de onderscheiding toegekend aan John Philpot. Hij is een Canadees advocaat, al bijna 40 jaar lid van de balie van Quebec en al bijna 25 jaar gespecialiseerd in internationaal strafrecht. Via een internetverbinding spreekt Victoire de zaal toe.

Contact met de politiek:
Wij blijven met regelmaat brieven sturen naar de Vaste Kamercommissies van Buitenlandse Zaken, Justitie en Veiligheid, Ontwikkelingssamenwerking, Economische zaken en een aantal politici. Wij vragen aandacht voor de situatie van de oppositie in Rwanda, de arrestaties, de verdwijningen, de vrijheidsbeperking van Victoire en de toepassing van de 1F-procedure in Nederland.
Onze brief over de routekaart van Victoire betreffende hervormingen van de politiek in Rwanda, wordt door de voorzitter van de Tweede Kamer, mw. Bergkamp, doorgestuurd naar de leden van de Vaste Kamercie Buitenlandse Zaken.
We informeren alle leden van de fracties in de Tweede Kamer die Rwanda in hun portefeuille hebben, schrijven aan de Voorzitter van de Tweede Kamer en aan de Raad van State.
Wij wijzen de kamerleden op een tweedelige reportage van Zembla, die wordt uitgezonden op 12 mei en 15 september. In de eerste aflevering onderzoekt het team van Zembla hoe de jarenlange financiële steun van Nederland heeft bijgedragen aan een onafhankelijke Rwandese rechtsstaat. In deel twee wordt onderzocht of de lange arm van Rwanda echt tot in Nederland reikt en wat de Nederlandse Overheid hiervan weet: ‘Zembla’ onderzoekt de grenzeloze macht van een dictatuur. Zembla beoogt met deze reportages dat er een wet moet komen die mensen beschermt tegen intimidatie.

Demonstratie op het Plein in Den Haag:
In verband met de verbouwing van het gebouw van de Tweede Kamer, staan we sinds september 2021 op het Prinses Irenepad 1 in Den Haag, voor de ingang van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het is een kleine ruimte waar niet veel demonstraties kunnen worden gehouden. Het is daarom zaak om de vergunning steeds tijdig aan te vragen. Een enkele keer lukt het toch niet, daardoor is er een onderbreking in ons ritme van demonstreren.
We hebben een nieuwe banner waarop de namen staan van mensen die zijn uitgezet naar Rwanda of waarvoor uitzetting dreigt. Later in het jaar komt er een nieuwe banner waarin we aandacht vragen voor de situatie van Pierre Karangwa. Onze aandacht blijft gericht op de 1F-procedure. (Met deze procedure dreigen Rwandezen hun Nederlands Staatsburgerschap te verliezen.) In principe zijn we er 1 x per veertien dagen van 11.00 – 13.00 uur: 13 januari, 3 februari, 3, 17 en 31 maart, 1, 14 en 28 april, 12 mei, 2,16 en 30 juni. Na de zomerstop zijn we er op 8 en 22 september, 6 en 20 oktober, 17 november, 1 en 15 december.

Voorlichting
Het informatiebulletin Victoire verschijnt dit jaar 8 keer. Het wordt gestuurd aan belangstellenden, Hart van Holland, Omroep Zuidplas en de kerken in Zevenhuizen/Moerkapelle, Oegstgeest en Katwijk.

Sociale Media
Website: Clément H. houdt de website bij. Alle informatie die van belang is wordt op de site gezet: reportages, films, belangrijke berichten uit de pers, boeken over Rwanda, petities etc.

Instagram en Facebook: Noreen Zwanenburg maakt ons zichtbaar op Instagram en Facebook. Noreen werkt nauw samen met Clément om zoveel mogelijk informatie via de sociale media te verspreiden.

Financiën
Dankzij de donateurs zijn wij in staat ons financiële steentje bij te dragen voor de missie van Victoire Ingabire en voor haar veiligheid. Daarnaast vragen wij vrijwillige bijdragen/donaties voor de crèche Intango.

Contact
Stichting FFDR
Celebesstraat 28
2341 XJ Oegstgeest
Email: info@ffdr.nl
Website: www.ffdr.nl
Facebook: ffdr
Instagram: @ffdr.nl

Vergaderingen
Het bestuur komt in het verslagjaar zes keer bijeen: 10 januari, 21 februari, 25 april, 13 juni
24 oktober en 28 november. Daarnaast is er veel contact en overleg via app, e-mail of tijdens de demonstraties.

Financiën
De Stichting heeft een bankrekening specifiek voor steun aan Victoire Ingabire (publiciteits- en proceskosten). Deze rekening wordt ook gebruikt voor donaties voor de crèche Intango in Kigali.